Sztuczna inteligencja (AI) coraz częściej wspiera nas w codziennym życiu — od planowania diety po przypominanie o lekach. Wiele osób z chorobami przewlekłymi, takimi jak astma, korzysta z narzędzi takich jak ChatGPT*, by uzyskać szybkie informacje o leczeniu czy objawach. Choć AI może być pomocnym źródłem wiedzy, nie zastąpi rozmowy z lekarzem alergologiem, który prowadzi pacjenta i podejmuje decyzje terapeutyczne na podstawie pełnego obrazu klinicznego.
1. ChatGPT nie zna indywidualnego przypadku pacjenta
Astma ma wiele odmian – od łagodnej alergicznej po ciężką, niekontrolowaną. Lekarz alergolog, zanim postawi diagnozę lub zmieni leczenie, przeprowadza dokładny wywiad, analizuje wyniki badań (np. spirometrię, testy alergiczne, poziom eozynofili) i obserwuje reakcję organizmu na leki.
ChatGPT nie ma dostępu do danych medycznych użytkownika, nie może osłuchać płuc ani ocenić objawów w kontekście stanu ogólnego. Jeśli więc osoba z astmą zacznie się dusić, a chatbot zasugeruje technikę oddechową zamiast natychmiastowego użycia leku ratunkowego, może dojść do groźnego opóźnienia w działaniu.
Przykład:
Pacjent z astmą pyta ChatGPT, co zrobić, gdy ma silny kaszel i świszczący oddech. AI odpowiada, że może to być reakcja alergiczna i sugeruje przewietrzenie pokoju. Tymczasem objawy wskazują na zaostrzenie astmy, które wymaga zastosowania leku wziewnego z salbutamolem i ewentualnego kontaktu z lekarzem lub SOR-em.
2. Tylko alergolog może dobrać i monitorować leczenie
Leczenie astmy wymaga indywidualnego dostosowania dawek leków przeciwzapalnych i rozszerzających oskrzela. Alergolog, obserwując pacjenta w czasie, może modyfikować terapię – zwiększać lub zmniejszać dawki, wprowadzać leczenie biologiczne, oceniać skutki uboczne.
ChatGPT może wyjaśnić, czym różni się lek kontrolujący od doraźnego, ale nie ma możliwości dobrania odpowiedniej terapii. Każda próba samodzielnej zmiany leczenia na podstawie informacji z internetu może skończyć się pogorszeniem stanu zdrowia.
Przykład:
Osoba z astmą pyta ChatGPT, czy może odstawić steryd wziewny, skoro od miesiąca dobrze się czuje. AI może odpowiedzieć poprawnie, że sterydy kontrolują stan zapalny, ale nie ma dostępu do wyników spirometrii ani planu leczenia. Tylko alergolog wie, czy objawy faktycznie ustąpiły, czy też choroba została chwilowo wyciszona.
3. Astma często współistnieje z innymi schorzeniami
U wielu pacjentów astma łączy się z alergicznym nieżytem nosa, atopowym zapaleniem skóry czy refluksem żołądkowo-przełykowym. Skuteczne leczenie wymaga całościowego podejścia – lekarz bierze pod uwagę wszystkie choroby i interakcje leków. ChatGPT może nie zauważyć złożoności takiej sytuacji.
Przykład:
Pacjent stosuje kilka leków – wziewny steryd, leki na nadciśnienie i refluks. ChatGPT nie ma pełnego wglądu w jego historię choroby i może nie wiedzieć, że niektóre β-blokery mogą pogarszać objawy astmy. Lekarz alergolog zawsze uwzględni takie zależności.
4. ChatGPT nie zastąpi diagnostyki i profilaktyki
AI może przypomnieć, czym jest test skórny czy spirometria, ale nie wykona badania. Tylko alergolog potrafi zinterpretować wyniki i rozpoznać subtelne zmiany w funkcji oddechowej, które dla pacjenta są jeszcze niezauważalne. Ponadto lekarz uczy, jak rozpoznawać czynniki wyzwalające napady astmy, jak dbać o mieszkanie, jakie szczepienia są zalecane i kiedy konieczna jest hospitalizacja.
Przykład:
ChatGPT może zasugerować, by unikać alergenów kurzu, ale nie powie, że u konkretnej osoby głównym problemem jest uczulenie na roztocza lub pleśń potwierdzone testami. Dopiero po rozmowie z alergologiem pacjent dostaje precyzyjne zalecenia.
5. AI to narzędzie wspierające, nie diagnozujące
Sztuczna inteligencja może być pomocna w edukacji – np. przypominać o technice inhalacji, wyjaśniać zasady działania leków czy motywować do regularnych wizyt. Jednak zawsze powinna być dodatkiem, a nie zamiennikiem opieki lekarskiej.
ChatGPT może wspierać osoby z astmą, pomagając zrozumieć chorobę i przypominać o profilaktyce. Nie potrafi jednak ocenić stanu klinicznego, dobrać leczenia ani reagować w nagłych sytuacjach.
Rozmowa z alergologiem jest niezastąpiona, bo to lekarz, nie algorytm, widzi człowieka w całości – jego ciało, historię choroby, styl życia i emocje.
Bądźmy razem o Krok przed Astmą!
Justyna Mroczek-Żal
*Lub inne modele językowe. Artykuł dotyczy wszystkich aplikacji, które używają AI.ChatGPT jest przedstawiony jedynie przykładowo.