Burza a astma

Astma to przewlekła choroba układu oddechowego, na którą wpływ ma wiele czynników środowiskowych. Jednym z nich – często niedocenianym – są zmiany pogody. Osoby chore na astmę często zauważają, że ich objawy nasilają się w określonych warunkach atmosferycznych. Wyjaśniamy, jak pogoda, a zwłaszcza burze, mogą wpływać na samopoczucie astmatyków.

Zmiany pogody mogą wpływać na astmę na różne sposoby, przede wszystkim poprzez:

1. Wahania temperatury

Nagłe ochłodzenie lub ocieplenie może prowadzić do skurczu oskrzeli. W zimne dni powietrze jest suche i chłodne, co może drażnić drogi oddechowe. Z kolei podczas upałów zwiększa się stężenie ozonu i zanieczyszczeń, co może nasilać objawy astmy.

2. Wilgotność powietrza

Zarówno bardzo niska, jak i bardzo wysoka wilgotność mogą pogarszać oddychanie. Wysoka wilgotność sprzyja rozwojowi pleśni, a także utrudnia rozpraszanie alergenów w powietrzu.

3. Zanieczyszczenia powietrza

W bezwietrzne dni, zwłaszcza w miastach, kumulują się zanieczyszczenia takie jak pyły zawieszone (PM2.5, PM10) i ozon troposferyczny, które mogą wywoływać zaostrzenia astmy.

Burze są szczególnym przypadkiem pogody, który może mieć bezpośredni i bardzo gwałtowny wpływ na osoby z astmą. Zjawisko to bywa określane jako „burza astmatyczna” (thunderstorm asthma).

Na czym polega „burza astmatyczna”?

Podczas burzy, zwłaszcza wiosną i latem, dochodzi do:

1. pękania ziaren pyłków w wyniku gwałtownej zmiany ciśnienia i wilgotności,

2. uwalniania mikroskopijnych cząsteczek alergenów z wnętrza ziaren, które są dużo mniejsze niż całe pyłki i łatwiej dostają się do dolnych dróg oddechowych,

3. wzmożonego przepływu powietrza (wiatru), który roznosi te cząsteczki na dużą odległość.

W efekcie może dojść do nagłego i masowego pogorszenia objawów astmy u wielu osób jednocześnie, a nawet do przypadków ostrej niewydolności oddechowej.

W 2016 roku w Melbourne w Australii odnotowano masową burzę astmatyczną, która doprowadziła do hospitalizacji setek osób i niestety do kilku zgonów. To przykład na to, jak niebezpieczne może być to zjawisko dla nieprzygotowanych pacjentów.

1. Monitoruj prognozy pogody i jakość powietrza

Warto korzystać z aplikacji informujących o stężeniu pyłków i zanieczyszczeń. Jeśli zapowiadane są burze lub wysokie stężenia alergenów – lepiej ograniczyć aktywność na zewnątrz.

2. Unikaj wyjścia na zewnątrz podczas burzy

Szczególnie niebezpieczne są chwile tuż przed i tuż po rozpoczęciu burzy, kiedy stężenie drobnych cząsteczek alergenów może być najwyższe.

3. Stosuj leki zgodnie z zaleceniami

Upewnij się, że masz przy sobie lek ratunkowy i że wiesz, jak go używać. Osoby z astmą ciężką powinny skonsultować się z lekarzem w sprawie ewentualnego wzmocnienia terapii sezonowo – np. w okresie pylenia lub przed burzami.

4. Stosuj się do planu działania w astmie

Plan ten powinien obejmować wytyczne dotyczące działania w razie nasilenia objawów, a także instrukcje, kiedy zgłosić się po pomoc medyczną.

Zmiany pogody, zwłaszcza gwałtowne zjawiska atmosferyczne jak burze, mogą znacząco wpływać na samopoczucie i zdrowie osób z astmą. Zjawisko burzy astmatycznej to realne zagrożenie, które wymaga świadomości i odpowiedniego przygotowania.

Najlepszymi formami ochrony są: edukacja, regularne wizyty u lekarza, monitorowanie objawów i otoczenia oraz przestrzeganie planu leczenia. Dzięki temu osoby z astmą mogą unikać nieprzyjemnych, a nawet niebezpiecznych zaostrzeń choroby.