Zachorowałam na astmę jako osoba dorosła. Okazało się, że jestem też alergikiem. Chciałam zadbać o siebie, więc zaczęłam się dowiadywać, czy powinnam brać jakiekolwiek suplementy diety, oprócz leków zaleconych przez lekarza. Musiałam zweryfikować wiele swoich poglądów na temat stosowania suplementów diety, bo myślałam, że witaminy D3 nie trzeba podawać osobom dorosłym. Oczywiście na zlecenie lekarza podawałam witaminę D3 swoim dzieciom. Ale dopóki lekarz alergolog nie polecił mi stosowania konkretnej dawki witaminy D3, nie przyszło mi do głowy, że powinnam jako osoba przewlekle chora przyjmować jakiekolwiek suplementy diety. Byłam przekonana, że jeżeli staram zdrowo się odżywiać, to nie muszę brać żadnych suplementów diety. Nie ma znaczenia, że moja dieta jest głównie oparta na jadłospisie, który dietetyk ułożył dla mojego syna (alergika pokarmowego), z uwzględnieniem zapotrzebowania w moim wieku.
Do zgłębienia tematu skłoniła mnie nasza pani alergolog, która przy kontrolnej wizycie zapisała dawkowanie witaminy D3 dla dzieci i dodała: „no i dorośli w domu też biorą witaminę D3, bo państwo są przecież tak samo chorzy jak dzieci”. Skąd jednak zapotrzebowanie na witaminę D3 u osób chorych na choroby alergiczne, a także astmę oskrzelową?
Badania naukowe potwierdzają, że ilość witaminy D3 w ciele ma istotne znaczenie w prawidłowym funkcjonowaniu komórek układu immunologicznego, a co za tym idzie w zapobieganiu i leczeniu infekcji, przebiegu procesów zapalnych i powstawaniu chorób alergicznych. Odpowiednia ilość aktywnej witaminy D3 w organizmie wykazuje silne działanie przeciwzapalne i hamuje reakcje autoimmunologiczne.
Z badań naukowych wynika także, że zmniejszyła się liczba zachorowań na grypę sezonową typu A wśród dzieci w wieku przedszkolnym po podawaniu witaminy D3 w okresie jesienno-zimowym. Efekt wart jest przemyślenia, nawet dla sceptyków przyjmowania suplementów diety. Ze względu na charakter chorób alergicznych i astmy (przewlekłe procesy zapalne) zasadne jest podawanie tej witaminy ze względu na potencjalny pozytywny wpływ na te objawy tych schorzeń. Badania naukowe potwierdzają, że witamina D3 korzystnie wpływa na rozwój i leczenie astmy oraz zapobiega jej zaostrzeniom. Mniejsza odpowiedź zapalna całego organizmu wpływa na mniejszą nadreaktywność oskrzeli, a zatem poprawia funkcje czynnościowe układu oddechowego. Podawanie witaminy sprawia, że astma jest lepiej kontrolowana i może wystąpić mniej zaostrzeń astmy. W badaniach wykazano, że niedobór witaminy D3 jest ściśle powiązany z częstością pobytów w szpitalu pacjentów z powodu zaostrzenia astmy.
Jest jeszcze jeden powód, dla którego warto suplementować witaminę D3. Pamiętajmy, że nieleczona alergia prowadzi do astmy. Aktualne badania wskazały także, że przeciwzapalne i przeciwalergiczne działanie witaminy D3 ma również znaczenie w alergicznym nieżycie nosa. Można zatem śmiało powiedzieć, że suplementacja jest jedną ze strategii, żeby alergik był o krok przed astmą. Gwarancji, że na astmę oskrzelową się nie zachoruje, oczywiście nie ma, ale warto o tym pomyśleć, bo to jest łatwo osiągalny sposób zadbania o siebie.
A dlaczego nie tylko dzieci powinny brać witaminę D3? Po pierwsze, bo nie tylko dzieci są alergikami, a dorosły alergik powinien dbać o siebie tak samo, jak dba o swoje dziecko, o czym niektórzy rodzice zapominają w trudnej i zabieganej codzienności. A po drugie, kolejne badania naukowe wykazały, że 90,3% populacji w Polsce ma niedobór witaminy D3. Kto zatem jeszcze nie był u lekarza w tej sprawie, to idzie i koniecznie pyta, jak suplementować witaminę D3. Lekarz może zlecić badanie poziomu witaminy i zapisać odpowiednie dawkowanie. O szczegóły pytajcie swojego lekarza, specjalnie nie podaje za literaturą przedmiotu dawkowania, żebyście nie mogli uciec przed wizytą. Lekarz bowiem w waszym przypadku może zastosować takie wspomaganie, które jest „szyte na miarę”.
Jako podsumowanie napiszę tylko kto bezwzględnie powinien suplementować witaminę D3 mimo stosowania optymalnej diety i odpowiedniej ekspozycji na promienie UV. Są to:
1. chorzy na astmę oskrzelową i POChP intensywnie leczone GKS
2. osoby które często chorują na częste zaostrzenia chorób infekcyjnych
3. wszyscy pacjenci w sezonie jesienno-zimowym
4. pacjenci w trakcie immunoterapii alergenowej
5. osoby, które mają stwierdzony niedobór witaminy D3
6. osoby w wieku powyżej 65 lat (suplementacja wraz z wapniem w celu zmniejszenia ryzyka złamania kości)
7. osoby stosujące filtry przeciwsłoneczne lub mało przebywające na słońcu przez cały rok.
W 2023 roku ukazała się informacja, że wbrew wcześniejszym doniesieniom przyjmowanie suplementów witaminy D nie zmniejsza ryzyka ataków astmy u dzieci i dorosłych („Cochrane Database of Systematic Reviews”). Odkryto, że suplementy witaminy D nie miały wpływu na ryzyko ataków astmy ani na kontrolę objawów astmy w porównaniu z placebo. Niemniej jednak stwierdzono też, że obszary, w których nadal potrzebne są dalsze badania to: badanie osób z ciężką astmą lub z bardzo niskim poziomem witaminy D we krwi.
Jednym z powodów dlaczego okazało się, że suplementacja witaminą D3 nie zmniejsza ryzyka ataków astmy może być fakt, że skuteczniejsze w tym zakresie jest samo leczenie astmy. Dlatego potrzebne są dalsze badania na temat skuteczności tej suplementacji. Zachęcam Was do rozmowy z lekarzem prowadzącym na ten temat. To, czy ktoś z nas potrzebuje suplementacji, jest sprawą bardzo indywidualną. Ze względu na choroby współistniejące w moim przypadku zasadne jest suplementowanie witaminy D3, a wiem to właśnie od mojego lekarza. Żadna przeczytana publikacja nie zastąpi szczerej rozmowy i rozwiązania wątpliwości na nurtujący nas temat.
Pozdrawiam Was serdecznie (z witaminą D3)
Zdrowia na co dzień i od święta
Justyna Mroczek-Żal
Prezes Fundacji
Bibliografia:
Lek. Magdalena Gwiazdowska, Zastosowanie witamy D3 w chorobach układu oddechowego, Świat medycyny i farmacji, 1/2015.