Może jesteście już bardzo obyci i wizytami u specjalisty, a może dopiero zaczynacie swoja drogę na alergicznej drodze. Zebraliśmy tu przydatne informacje, co każdy z nas powinien wiedzieć, udając się na wizytę do lekarza specjalisty. Zbierając te informacje, kierujemy je w tym artykule do rodziców dzieci, ale mogą służyć zarówno małym jak i dużym alergikom / astmatykom.
Jeżeli mamy wątpliwości, czy nasze dziecko może mieć dolegliwości związane z alergią, najpierw kierujemy się na wizytę do lekarza pierwszego kontaktu/lekarza rodzinnego/pediatry. Jeżeli nasze obawy są uzasadnione, lekarz pierwszego kontaktu wystawia skierowanie do lekarza specjalisty – alergologa.
Kiedy umawiamy się na wizytę do alergologa, przeważnie mamy mętlik w głowie, ponieważ nie wiemy czego się spodziewać. Często nie mieliśmy w rodzinie lub wśród przyjaciół do czynienia z chorobami alergicznymi i właściwie to wiele osób nie ma wiedzy, o co trzeba lekarza zapytać. Przejrzenie stron internetowych daje wiele możliwość uzyskania wielu informacji, ale przyczynia się niekiedy do powstaną w naszych głowach jeszcze większego chaosu, który wynika z nadmiaru informacji. Nie każdy z nas potrafi odsiać takie informacje, które są wartościowe od zwykłych śmieci. W sprawie naszego zdrowia ma to ogromne znaczenie.
Naszym podstawowym celem jest zapewnienie najlepszej opieki dziecku. Po potwierdzeniu, że dziecko jest alergikiem lub astmatykiem, powinno zostać wdrożone takie postępowanie (leczenie), żeby przy minimalnej ingerencji lekami, został osiągnięty jak najlepszy efekt. Jaki efekt można uznać za zadowalający u alergika/astmatyka? Według nas sprawa jest prosta: cel jest taki, żeby choroba w niczym nie ograniczała dziecka, które kiedyś będzie dorosłe i będzie chciało korzystać z uroków życia i być w pełni szczęśliwe. Stąd leczenie, które ma spełniać ten cel ma być jak najmniej inwazyjne i efekty uboczne stosowanych leków mają być jak najmniejsze.
Kiedy można uznać, że postawiony cel został osiągnięty? Kryteria są proste. Wynikają one bezpośrednio z tego, czy astma jest kontrolowana (Kontrola astmy). Objawy choroby nie powinny mieć wpływu na sposób życia dziecka, a dziecko powinno móc czynnie uczestniczyć w zajęciach szkolnych, włączając w to zajęcia sportowe. Dziecko nie może trafiać do szpitala z powodu zaostrzenia astmy, opuszczać zajęć szkolnych, odczuwać objawów ubocznych leków. Na co dzień dziecko powinno czuć się dobrze, nie mieć problemów ze snem. Przy takiej sytuacji dotychczasowy schemat leczenia może być utrzymany, a lekarz prowadzący może nawet zaproponować zmianę leczenia w celu zmniejszenia dawek leków.
Przed wizytą u lekarza trzeba zrobić listę kwestii, o które chcemy zapytać, ponieważ w przypadku alergika/astmatyka, szczególnie na początku leczenie jest całe mnóstwo rzeczy do ustalenia. Pytania, które należy zadać lekarzowi opracował Pan dr. Allen J. Dozor w książce „Astma i alergia” Wydawnictwa Rebis. Możecie ją sobie dostosować do swoich potrzeb.
1. Czy dziecko choruje na alergię, czy astmę?
2. Czy obok alergii i astmy istnieje jakiś inny problem zdrowotny?
3. Jeżeli dziecko choruje na alergię, to jakie czynniki ją wyzwalają?
4. Czy należy poddać dziecko testom uczuleniowym?
5. Czy dziecko powinno się zgłosić do specjalisty, a jeśli tak, to czy powinien być to alergolog, czy pulmunolog?
6. Co jeszcze oprócz alergii może wyzwalać u dziecka napady astmy?
7. Jakie są sposoby ograniczenia ekspozycji dziecka na działanie alergenów?
8. Czy dziecko powinno otrzymać szczepionki odczulające?
9. Jak często należy odbywać wizyty kontrolne?
10. Czy dziecko potrzebuje leków przez cały czas, czy tylko wtedy kiedy występują objawy?
11. Na jakie efekty uboczne działania leków trzeba być wyczulonym?
12. Czy należy martwić się perspektywą wystąpienia jakichkolwiek objawów ubocznych?
13. Czy istnieje bezpieczniejszy sposób leczenia dziecka?
14. Jeżeli dziecko ma przyjmować leki z przerwami, w jaki sposób zdecydować o rozpoczęciu ich podawania i ich odstawieniu?
15. Co należy zrobić, jeżeli przepisane leki nie będą działać dostatecznie dobrze lub spowodują niemożliwe do zaakceptowania efekty uboczne?
16. Do kogo należy zwracać się w sprawie powtórzenia leków?
17. Z kim należy skontaktować się w pilnych przypadkach?
Po wyjściu z gabinetu lekarza specjalisty powinniśmy mieć odpowiedzi na wszystkie nasze pytania. Na niektóre z pytań np. o odczulanie, lekarz być może udzieli odpowiedzi w terminie późniejszym, niemniej jednak sprawa ta powinna zostać dokładnie wyjaśniona.
Schemat leczenia powinniśmy otrzymać w formie pisemnej, tak jak i nazywany przez nas „plan ratunkowy” w przypadku astmatyków – jako podawać leki w celu opanowania astmy i kiedy wezwać pomoc doraźną. „Plan ratunkowy” sporządzony przez lekarza alergologa jest dokumentem, który winniśmy przekazać odpowiednim osobom w szkołach i przedszkolach do których uczęszczają dzieci.
Dzieci rosną, a wraz z nimi zmienić się może schemat leczenia, bo alergia i astma to choroby dynamiczne. Okresowy przegląd leczenia jest istotny, gdyż może się okazać, że dziecko potrzebuje nowych leków i zwiększenia dawki, tak jak i tego, aby zmniejszyć dawki leków okresowo, ponieważ nadszedł szczęśliwie bezobjawowy okres choroby. Z gabinetu lekarza powinniśmy wychodzić zatem zawsze z określonym terminem wyznaczonej kolejnej wizyty kontrolnej. Celem jest przecież maksymalny efekt (szczęśliwe, zdrowe, aktywne dziecko) przy zastosowaniu jak najmniejszej ingerencji w organizm (leczenie).
Justyna Mroczek-Żal
Prezes Fundacji